Bảo Tàng Tổng Hợp Quảng Bình: Nơi Lưu Giữ Những Hiện Vật Lịch Sử Quảng Bình
Bảo Tàng Tổng Hợp Quảng Bình nằm ngay trung tâm thành phố Đồng Hới. Bảo tàng trong khu vực di tích thành cổ Đồng Hới với nhiều địa điểm tham quan tìm hiểu lịch sử.
Bảo tàng Quảng Bình được khởi công xây dựng năm 2003, nhưng do thiếu nguồn kinh phí nên mãi đến 2019 mới hoàn thành. Đây là nơi mà du khách đến du lịch Quảng Bình có thể tìm hiểu về văn hóa, phong tục, tập quán của địa phương.
Với diện tích 2,500m2, bào gồm nhà trưng bày 3 tầng. Bảo tàng tổng hợp Quảng Bình trưng bày hơn 15,000 tranh ảnh và các hiện vật quý hiếm liến quan đến Quảng Bình từ thời kỳ đồ đá. Mối hiện vật bên trong bảo tàng đều được chú thích vô cùng chi tiết giúp du khách có thể hiểu một cách rõ nhất. Qua đó tạo sự hứng thú tìm hiểu về lịch sử, cội nguồn.
Phần trưng bày trong bảo tàng gồm 7 chủ đề:
– Chủ đề 1: Thiên nhiên và tài nguyên thiên nhiên Quảng Bình
– Chủ đề 2: Văn hóa các dân tộc Quảng Bình
– Chủ đề 3: Quảng Bình thời kỳ tiền – sơ sử và văn hóa Chămpa
– Chủ đề 4: Quảng Bình từ thế kỷ XI đến năm 1945
– Chủ đề 5: Quảng Bình thời kỳ kháng chiến chống Thực dân Pháp (1945 – 1954)
– Chủ đề 6: Quảng Bình trong sự nghiệp chống Mỹ cứu nước và xây dựng chủ nghĩa xã hội (7/1954 – 5/1975)
– Chủ đề 7: Quảng Bình thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội và đổi mới phát triển (từ năm 1975 đến nay)
Các hiện vật lịch sử Quảng Bình qua các thời kỳ phản ánh chân thực nhất lịch sử hình thành, phát triển của địa phương. Từ thời tiền sử đây là nơi sinh sống của người nguyên thủy thời đại đồ đá. Trải qua các triều đại vua Lý, Trần, Lê, mảnh đất Quảng Bình cũng được đặt nhiều tên gọi khác nhau. Như: Bố Chính, Tân Bình, Lâm Bình, Tiên Bình, Tây Bình. Tên gọi Quảng Bình được chính thức từ năm Minh Mạng thứ 12(1831). Quảng Bình là mảnh đất hẹp nhất trên bản đồ Việt nam, từ bờ biển cho đến biên giới Việt – Lào chỉ 50 km. Đây là nơi gặp gỡ giao thoa của nhiều nên văn hóa như Đông Sơn, Chăm Pa, Đại Việt, Trung Hoa, Ấn… Du khách sẽ thực sự bị thu hút và hòa mình vào không gian văn hóa với cách trưng bày hấp dẫn trong bảo tàng.
Các hiện vật thời văn hóa Hòa Bình bao gồm các công cụ sản xuất bằng đá, xương, gốm. Trong đó tiêu biểu nhất là rìu lưỡi làm bằng đá, rìu ngắn, chày nghiến bằng đá.
Thời kỳ văn hóa Bàu Tró có các hiện vật công cụ sản xuất như rìu, đục, cuốc, bôn…. Ngoài ra còn có các đồ trang sức được làm từ cát kết hạt mịn như vòng tay, hạt chuỗi, nhẫn, khuyên tai… Các sản phẩm này chủ yếu được làm thủ công thô sơ bằng cách mài, tiện, cưa. Bên cạnh đó đã xuất hiện nhiều loại đồ gốm như bình, cốc, nôi, bát… với 3 màu cơ bản là đỏ, đen và xám. Qua đó thể hiện sự thăng hoa trong đời sóng tinh thân của người nguyên thủy trên vùng đất Quảng Bình thời kỳ sơ kỳ đá mới, hậu kỳ đá mới và sơ kỳ kim khí.
Thời dỳ Đông Sơn cách đây tầm 4000 năm hiện chỉ lưu giữ được số ít hiện vật. Tuy vậy nhưng có nhiều loại hình phong phú như : đồ đá, đồng, gốm, thủy tinh. Nhiều nhất có thể nói đó là các loại đồ đồng như công cụ sản xuất bao gồm rìu đồng. Bên cạnh đó là các loại vũ khí bằng đồng như lưỡi giáo, dao găm, mũi lao… Nhạc khí trống đồng Phù Lưu, đồ trang sức cũng đã được lưu giữ.
Các hiện vật phản ánh lịch sử truyền thống chống ngoại xâm của nhân dân Quảng Bình trong thời kỳ quốc gia phong kiến Đại Việt (Lý, Trần , Lê, Trịnh- Nguyễn, Tây Sơn), gồm có: các loại vũ khí đánh giặc, gia phả, thần phả, ngọc phả.
Trong bảo tàng hiện có các bộ sưu tập lớn đồ gốm – sành – sứ được phát hiện trên địa bàn tỉnh. Bộ sưu tập tiền cổ có niên đại đến 2000 năm tuổi. Bộ sưu tập vũ khí của các thời kỳ lịch sử trong đó có súng thần công. Bộ sưu tập về phòng trào Cần Vương trên địa bàn…
Hiện bảo tàng tổng hợp Quảng Bình đang lưu giữ bảo vật quốc gia là ấn quan tuần phủ Đô tướng quân. Ấn bằng đồng niên đại năm Hồng Thuận thứ 6 – thời vua Lê Tương Dực 1515.
Bảo tàng dành một khu vực riêng lưu giữ những hiện vật thời kì kháng chiến chống Pháp, Mỹ. Nhằm tái hiện một cách chân thực nhất về cuộc chiến tranh Việt Nam. Các kỷ vật như: Súng, đạn, bom các loại, xe đạp thồ, mũ cối… Đi cùng là những hình ảnh của các chiến sĩ quân đội ta.
Một điều đặc biệt của bảo tàng Quảng Bình là lưu giữ được số lượng lớn các hiện vật về sự ra đời của các tổ chức đảng, lực lượng vũ trang Quảng Bình. Các hiện vật về các chiến sĩ bộ đội Trường Sơn cũng được trưng bày một cách trang trọng tại đây. Một kỷ vật có lẽ là khá ấn tượng với khách tham quan là chiếc máy cày Bác Hồ tặng cho HTX Đại Phong (Lệ Thủy).
Quảng Bình là nơi giao thoa của nhiều nền văn hóa, là nơi chiến tuyến ác liệt nhất trong các cuộc chiến tranh. Mảnh đất nơi đây từng chứng kiến bao đau thương nhưng đã đứng vững và luôn lên hướng tới cuộc sống tốt đẹp hơn.
Bảo tàng tổng hợp Quảng Bình ngoài là địa điểm tham quan tìm hiểu lịch sử còn mang giá trị giáo dục nhân văn cao cả. Nhắc nhở thế hệ sau phải luôn sống tốt, đấu tranh cho một xã hội độc lập, tự do, hạnh phúc.