Thành Cổ Quảng Trị – 81 Ngày Đêm Khói Lửa
Thành Cổ Quảng Trị tọa lạc bên dòng sông Thạch hãn ngay trung tâm thị xã Quảng Trị, tỉnh Quảng Trị. Nơi ghi dấu trận đánh lịch sử 81 ngày đêm bảo vệ thành cổ năm 1972. Đây là di tích quốc gia đặc biệt và là điểm không thể bỏ qua trong chuyến du lịch Quảng Trị.
Lịch sử hình thành thành cổ Quảng trị
Theo tài liệu thì vào đầu thời Gia Long, thành Quảng Trị được xây dựng tại phường Tiền Kiên (Triệu Thành- Triệu Phong), đến năm 1809, vua Gia Long cho dời đến xã Thạch Hãn (tức vị trí ngày nay, thuộc phường 2, thị xã Quảng Trị). Ban đầu thành được đắp bằng đất, tới năm 1837 vua Minh Mạng cho xây lại bằng gạch. Thành có dạng hình vuông, chu vi tường thành là hơn 2.000 m, cao hơn 4 m, dưới chân dày hơn 12 m, bao quanh có hệ thống hào, bốn góc thành là 4 pháo đài nhô hẳn ra ngoài.
Thành được xây theo lối kiến trúc thành trì Việt Nam với tường thành bao quanh hình vuông được làm từ gạch nung cỡ lớn; kết dính bằng vôi, mật mía và một số phụ gia khác trong dân gian. Thành trổ bốn cửa chính ở các phía Đông, Tây, Nam, Bắc.
Trong những năm 1809-1945 nhà Nguyễn lấy làm thành lũy quân sự và trụ sở hành chính. Từ năm 1929, Pháp xây dựng thêm nhà lao ở đây và biến nơi đây thành nơi giam cầm các những người có quan điểm chính trị đối lập.
Thành Cổ Quảng trị – Chiến trường thu nhỏ và cuộc chiến 81 ngày đêm khói lửa.
Mùa hè năm 1972, tại Thành Cổ khoảng 328.000 tấn bom đạn của giặc Mỹ đã dội xuống mảnh đất này. Ngày cũng như đêm, trời và đất Quảng Trị đỏ rực một màu của máu và lửa, không một nhành cây, một cành hoa hay một ngọn cỏ nào có thể sống được.
Trong lịch sử chiến tranh thế giới, chưa hề có một cuộc hành quân nào mà mục tiêu chủ yếu chỉ đánh vào một tòa Thành Cổ và thị xã Quảng Trị rộng chưa đầy 3km2, khiến đối phương có thể huy động một lực lượng hải, lục, không quân đông và sử dụng một khối lượng chất nổ khổng lồ như vậy.
Chiến dịch Quảng Trị năm 1972 và cuộc chiến đấu 81 ngày đêm ở Thành Cổ Quảng Trị như một bản lề quan trọng góp phần mở ra con đường đi tới chiến thắng sau này. Chiến dịch đã thay đổi cơ bản cục diện chiến trường đẩy chiến lược Việt Nam hóa chiến tranh đến bờ vực phá sản. 81 ngày đêm anh dũng của quân ta đã làm thất bại âm mưu tái chiếm thị xã Quảng Trị của địch hòng gây sức ép tại Hội nghị Pari.
Nhưng giữa những gam màu xám xịt đen tối của chiến tranh, giữa sự khốc liệt của mưa bom lửa đạn, giữa ranh giới sống chết mong manh, ta bắt gặp nụ cười của các chiến sỹ vẫn luôn rạng ngời tươi tắn thể hiện niềm tin yêu vào ngày mai tươi sáng. Ở đó, ý chí mạnh hơn sắt thép và lòng quả cảm tuyệt vời đã không thể bị khuất phục. Suốt 81 ngày đêm bảo vệ Thành Cổ, hàng ngàn người con ưu tú của đất nước đã ngã xuống, các anh nằm lại nơi đồng đất quê hương, hóa thân thành “trầm tích linh thiêng gắn bện vào lịch sử” và “ru mãi bài ca Bất tử đến vô cùng”.
Tại nơi đây đã có những trận đánh lớn trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam trong các năm 1968, 1972. Sau chiến dịch Thành Cổ “mùa hè đỏ lửa” 1972 toàn bộ Thành Cổ gần như bị san phẳng; chỉ còn sót lại một cửa hướng Đông tương đối nguyên hình và vài đoạn tường thành cùng giao thông hào bên ngoài chi chít vết bom đạn.
Thành cổ Quảng Trị – di tích quốc gia đặc biệt
Trong thập niên 90 của thế kỷ 20, UBND tỉnh Quảng Trị cho tôn tạo lại thành để làm di tích. Người ta phục chế vài đoạn tường thành, làm lại bốn cổng chính, ngay trung tâm thành được xây một đài tưởng niệm ghi dấu ấn 81 ngày đêm năm 1972.
Toàn bộ đường dẫn vào di tích và mặt đất bên trong Thành Cổ được tráng xi măng chừa ô trồng cỏ. Chính giữa là Đài tưởng Niệm được thiết kế theo quan niệm triết lý âm dương mang ý nghĩa sâu sắc là để siêu thoát cho linh hồn những người đã khuất. Dưới chân nấm mồ được đắp theo hình bát giác tượng trưng cho bát quái, bốn lối bậc cấp đi lên tượng trưng cho tứ tượng, tầng dâng hương là tầng lưỡng nghi. Bên trên là mái đình Việt cách điệu, trên mái đình là bình thái cực. Vào bên trong thành cổ hãy đi nhẹ và nói thật khẽ thôi, vì xương máu các anh còn nằm dưới cỏ. Mỗi tấc đất đều ghi dấu của các anh những người con anh hùng của tổ quốc.
Nhẹ bước chân và nói khẽ thôi
Cho đồng đội tôi nằm yên dưới cỏ
Trời cũng tự trong xanh và lộng gió
Dẫu ồn ào đừng lay mạnh cành cây
Nhẹ bước chân và nói khẽ thôi
Thành cổ rộng sao đồng đội tôi nằm chật
Mỗi tấc đất là một cuộc đời có thật
Cho hôm nay, tôi đến nghẹn ngào...
Góc phía tây nam dựng lên một ngôi nhà Hiện đại làm bảo tàng. Nơi lưu giữ những kỷ vật chiến tranh, những câu chuyện cảm động giữa chiến trường thành cổ.
Thành Cổ được người dân xem là “Đất Tâm Linh” vì nơi đây bất cứ tấc đất nào cũng có bom đạn và máu xương các binh sĩ hai bên. Hiện nay là một công viên lớn nhất Thị xã Quảng Trị. Và đặc biệt hàng năm mỗi dịp ngày thương binh liệt sĩ 27/7 thì đây là nơi hội tụ của các cô các chú cựu chiến binh. Họ về đây để tưởng nhớ đồng đội, để ôn lại quá khứ một thời oanh liệt. Thành cổ Quảng Trị là bài ca hào hùng của anh bộ đội cụ Hồ.
Có thể bạn quan tâm:
- Địa đạo Vịnh Mốc – ngôi làng dưới lòng đất.
- Thánh địa La Vang – trung tâm hành hương lớn của người Công giáo.
Một số chương trình tour Quảng Trị có thể bạn cần:
- Tour Quảng Bình – Quảng Trị 1 ngày.
- Tour Quảng Bình – Quảng Trị 2 ngày 1 đêm.
- Tour Quảng Bình – Quảng Trị 5 ngày 4 đêm.
- Tour Huế – Quảng Trị Quảng Bình 2 ngày 1 đêm.
- Tour Huế – Quảng Trị Quảng Bình 3 ngày 2 đêm.
- Tour Huế – Quảng Trị Quảng Bình 4 ngày 3 đêm.