Bánh Xèo, bánh đúc Quảng Hòa từ lâu đã được người dân địa phương và khách du lịch biết đến như một món ăn đặc sản không thể thiếu trong hành trình du lịch Quảng Bình. Vượt lên bao khó khăn thử thách người làm nghề bánh xèo vẫn quyết tâm giữ vững nghề truyền thống, với hương vị đặc biệt của món Bánh Quảng Hòa.
Nghề làm bánh xèo, bánh đúc đã xuất hiện từ rất lâu và truyền từ đời này sang đời khác, các thế hệ luôn cố gắng lưu giữ và phát huy truyền thống của cha ông.
Món bánh xèo, bánh đúc với mùi vị thơm ngon, không ngấy nên được thực khách vô cùng yêu thích. Nguyên liệu làm bánh cũng khá là đơn giản đó là gạo lứt xay nước cùng với một số gia vị quen thuộc. Thế nhưng để mang đến một chiếc bánh đạt vị chuẩn thì cũng mất khá nhiều thời gian và tâm huyết của người làm bánh. Chính vì vậy để làm được bánh ngon thì trước tiên phải đòi hỏi sự kiên trì, nhẫn nại của người làm.
Công đoạn làm bánh đầu tiên là ngâm gạo với nước từ 2 đến 3 giờ đồng hồ rồi đưa ra xay nhuyễn. Khi xay gạo phải xay từ từ cho bột mềm và dẻo dai, tiếp đến cho ít muối, hành hẹ cho bánh vị vị đậm và mùi thơm. Giai đoạn tráng bánh yêu cầu bếp lửa thật đỏ và đều rồi mới đặt khuôn lên. Khuôn bánh xèo lớn bằng miệng tô nhỏ, thành khuôn được đúc mỏng, cao khoảng 1,5cm, đáy bằng phẳng. Sau khi khuôn đã nóng thì dùng bẹ chuối đập dập nhúng dầu ăn chà lên đáy khuôn rồi múc bột gạo lên với lượng phù hợp. Giai đoạn này đòi hỏi phải căn đúng lửa, thời gian để bánh vừa chín mềm, thơm, không bị khê. Ngày nay món bánh xèo được bổ sung nhiều vị như tôm, thịt, giá để tăng độ ngon, vị béo cho bánh.
Đối với món bánh đúc cũng khá đơn giản, bánh được nấu từ bột gạo pha với nước vôi với lượng phù hợp, đây là yếu tố quyết định độ giòn, dẻo của bánh. Các gia vị cho vào bánh thì tùy theo người làm với một số bí quyết riêng. Điều chú ý khi nấu bánh đúc là cần đảo đều tay và liên tục để bánh không bị vón cục hay khê.
Hiện tại nghề làm bánh xèo, bánh đúc Quảng Hòa mang lại thu nhập chính cho nhiều hộ gia đình. Tuy nhiên nghề này đang gặp rất nhiều khó khăn do giá nguyên liệu tăng cao, tốn công sức trong khâu chế biến nhưng thị trường tiêu thụ thì còn bấp bênh, giá đầu ra lại không được cao. Sau khi trừ chi phí thì mỗi ngày thu về chỉ tầm khoảng 200.000 nghìn đồng/ ngày.
Đời sống của những người làm bánh đang còn khó khăn nhưng họ vẫn quyết giữ nghề bởi đây là truyền thống, là văn hóa độc đáo, cũng chính là cái hồn quê Việt.
Hi vọng trong những thời gian tới món bánh xèo, bánh đúc Quảng Hòa sẽ càng phát triển và được nhiều người biết đến đặc sản này.